به نقل از «ایرنا»

عضو پژوهشکده زعفران: کشت سنتی طلای سرخ درآمد چندانی برای کشاورزان ندارد

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۴۹۹۳

دکتر علیجان سالاریان امروز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بر اساس تجربه حاصل از برپایی دوره‌های آموزشی برای کشاورزان و دست‌اندرکاران حوزه زعفران و نیز مطالعه و سرکشی از مزارع این محصول در نقاط مختلف جغرافیایی ایران معتقدم که کشت زعفران به روش سنتی درآمد چندانی برای کشاورزان ندارد و چه بسا که یک چالش هم هست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی اضافه کرد: از دیگر سو متاسفانه ۸۰ درصد کشاورزان ایران به مسایل به‌زراعی و اقتصاد کشاورزی آگاهی نداشته و یا توجهی ندارند همچنین خام فروشی یک زیان بزرگ و جبران‌ناپذیر است که در تولید اغلب محصولات نظیر زعفران وجود دارد.

این استاد دانشگاه با تصریح بر اینکه ایران قطب تولید زعفران است، گفت: با وجود این توانمندی بالا ، بر اساس اعداد استخراجی از مرکز آمار ایران چرخش مالی زعفران در دنیا بین ۸ تا ۱۲ میلیارد دلار است اما سهم ایران از این مبلغ فقط حدود ۵۰۰ میلیون دلار می‌باشد.

سالاریان عمده ترین دلیل این موضوع را شیوه سنتی تولید و عرضه و نیز بی توجهی به اقتصاد کشاورزی عنوان کرد و ادامه داد: اهمیت این موضوع زمانی بیشتر مشخص می‌شود که بدانیم با وجود قدمت بالغ بر ۲۵۰۰ ساله کشت زعفران در ایران، هنوز کشاورزان ما بدون اطلاع از دانش روز به کشت محصول مشغول هستند.

وی اضافه کرد: اکنون در کشورهای حاصلخیز دنیا حتی روی ژن محصولات کار می کنند تا کیفیت و کمیت تولیدات کشاورزی را افزایش دهند اما اغلب کشاورزان ایران درگیر مسائل روزمره و پیش افتاده هستند و از علم نوین و به زراعی اطلاعی ندارند و یا اگر هم دارند بدلایل مختلف امکان پیاده سازی آن برایشان مقدور نیست.

وی با بیان اینکه کشت غرقابی و کشاورزی خرده مالکی از چالش های عام حوزه کشاورزی ایران است؛ گفت: بطور خاص در تولید زعفران نیز تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت و حتی خشک کردن زعفران به شیوه سنتی انجام می‌ شود و مکانیزاسیون در آن جایگاهی ندارد.

وی افزود: شاید خود مکانیزاسیون هم یک چالش در حوزه کشاورزی باشد زیرا دخالت انسان و به تبع آن اشتغال را کاهش می دهد اما از دیگر سو نمی توان انتظار داشت با خشک کردن زعفران به شیوه دستی و سنتی بتوان برای صادرات خیز برداشته و با محصولات مرغوب دنیا رقابت کرد.

مشاور امور پژوهشی، آموزش و ترویج پژوهشکده زعفران تربت‌حیدریه ادامه داد: در زمین های پهناور و کل مالک صرفه جویی و مدیریت مصرف آب آسان تر بوده و کشت یک دست است همچنین مکانیزاسیون هزینه تمام شده کالا را کاهش می دهد بنابراین درآمد کشاورز افزایش می یابد.

سالاریان گفت: اگر خواسته باشیم از منظر علم اقتصاد کشاورزی به موضوع نگاه کنیم کار کشاورز ایرانی نوعی بیگاری است و برای رفع چالش‌ها باید برای همه کشاورزان دوره های منظم و مدون آموزشی برگزار و زنجیره تولید و ارزش افزوده را نیز ایجاد کرد.

وی با برشمردن برخی چالش های زعفران کاران افزود: به عنوان نمونه امسال به سبب انباشت و مازاد پیاز زعفران در مزارع؛ کشاورزان آن را ارزان فروشی کرده یا دور ریختند حال آنکه از این گیاه می توان برای مصارف دیگر استفاده و بهره برد زیرا از هشت گروه اسید آمینه ضروری برای بدن انسان ۶ گونه آن در پیاز زعفران موجود است به عبارت دیگر یک محتوای پروتئینی بسیار بالا و ارزان قیمت در اختیار داریم.

این استاد دانشگاه افزود: می توان عرضه پیاز زعفران را به سمت صنایع غذایی از قبیل کیک و کلوچه یا شکلات هدایت کرد تا با ایجاد زنجیره تولید و ارزش افزوده هم جلو زیان اقتصادی گرفته شود و هم محصولی تولید کنیم که سلامت مردم را تامین کند.

سالاریان اضافه کرد: خام فروشی و صادرات فله ای زعفران بدون در نظر گرفتن هنر بسته بندی و بی توجه به فرآوری محصولات دیگر چالش زعفرانکاران است که باعث ارزان فروشی و کاهش سرانه درآمدی کشاورز شده است به عبارت دیگر کشورهایی از این کار سود می برند که به اقتصاد کشاورزی توجه دارند و شاید در حوزه تولید محصولات مختلف جایگاهی هم نداشته باشند.

وی در بخش دیگری از گفتگو به رویکرد وزارت علوم برای افزایش سطح علمی کشاورزان اشاره کرد و گفت: امسال پژوهشکده زعفران تربت حیدریه برای ۱۰۰ نفر ۸۳ دوره آموزشی و پژوهشی در حوزه گیاهان دارویی و زعفران و نیز ۵۰۰ دوره آموزشی مشاوره‌ای غیرحضوری برگزار کرد.

وی افزود: اگرچه برخی از کشاورزان به آموزش علاقه دارند و نهادهای حمایتی همچون سازمان جهاد کشاورزی نیز رویکرد علمی نسبت به تولید و کشاورز دارند اما بازهم باید اقدامات جدی تری در این راستا برداشت تا کشاورزی علمی در کشور توسعه و تعمیم یابد.

وی تصریح کرد: در نگاه و باور عمومی زعفران به دلیل قیمت بالای آن طلای سرخ محسوب می شود اما با در نظر گرفتن مصائب و مشکلات تولید در کنار بازدهی کم نمی توان ادعا کرد برای کشاورزان ایران حتی در خراسان و تربت حیدریه بعنوان قطب اصلی محصول سوددهی بالایی دارد.

استاد دانشگاه تربت حیدریه گفت: از دیگر سو زعفران چالش هایی را برای بخش کشاورزی پدید آورده است به عنوان مثال کاشت بی رویه و بدون برنامه آن باعث رقابت نابرابر و کاهش تولید دیگر محصولات شده و می شود همچنین در برخی مناطق که خاک آن برای این محصول مرغوبیت ندارد کشت آن عمومیت پیدا کرده است.

گفتنی است طی سال‌های اخیر یکی از طرح های علمی پژوهشی دانشگاه تربت‌حیدریه طرح علمی پژوهشی اراسموس پلاس است که بر اساس آن بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ و در چارچوب برنامه Mobility Credit اتحادیه اروپا ضمن مبادله استاد و دانشجو، تبادل مشترک علمی و انجام طرح های تحقیقاتی با کشورهای لیتوانی و فرانسه منعقد و هزینه های آن را اتحادیه اروپا متقبل شد.

همچنین دانشگاه تربت‌حیدریه در کنار هفت دانشگاه سوئد، هلند، پرتغال، لیتوانی، عراق (۲ دانشگاه) و ملایر (استان همدان) به انجام پروژه‌های تحقیقاتی حوزه کشاورزی مشغول است.

تربت حیدریه قطب کشاورزی محسوب می شود بطوریکه در تولید برخی محصولات همچون زعفران رتبه های بالای کشوری را در اختیار دارد.

توانمندی بالای تربت حیدریه در تولید کمی و کیفی زعفران باعث شد نخستین پژوهشکده تخصصی ایران و اولین بورس اختصاصی زعفران کشور نیز طی سالهای گذشته در این شهرستان راه اندازی شود.

استان‌ها خراسان رضوی ۰ نفر برچسب‌ها تربت حیدریه کشاورزی زعفران دانشگاه

منبع: ایرنا

کلیدواژه: تربت حیدریه کشاورزی زعفران دانشگاه تربت حیدریه کشاورزی زعفران دانشگاه اقتصاد کشاورزی برای کشاورزان تربت حیدریه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۴۹۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشت قراردادی مهم‌ترین ابزار برای اجرای الگوی کشت

توسعه کشت قراردادی در بخش کشاورزی به عنوان یکی از طرح‌های مهم در دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت که براین اساس مطابق توافق بین خریدار و کشاورز و تعیین شرایط تولید و بازاریابی محصول کشت قراردادی مبتنی بر تولید انجام می‌شود.

بنابر اعلام وزارت جهاد در سال زراعی ۱۴۰۳_۱۴۰۲ در سطح ۳ میلیون و ۲۵۰ هزارهکتار کشت قراردادی محصولاتی نظیری همچون گندم، برنج، جو و دانه های روغنی صورت گرفته که ۲ میلیون هکتار آن مربوط به گندم و مابقی دیگر محصولات است.

کشت قراردادی مهمترین ابزار برای اجرایی کردن الگوی کشت است که امیدواریم اعتبارات و زیرساخت های لازم فراهم شود تا خودکفایی محصولات اساسی تحقق یابد.

بنابر آمار سالانه ۱۴ تا ۱۶ میلیارد دلار به واردات کالاهای اساسی اختصاص می یابد که براین اساس ۲۰ درصد ارز به واردات محصولات اساسی اختصاص می یابد که با توسعه کشت قراردادی و تخصیص ۵۰ درصد این میزان اعتبار، خودکفایی ۵ محصول اساسی تحقق می یابد.

خودکفایی محصولات اساسی با کشت قراردادی تحقق می یابد

قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: در سطح ملی معاون اول رئیس جمهور و در سطح استان، استانداران به عنوان مدیران اصلی الگوی کشت و کشت قراردادی هستند.

به گفته او، وزارت جهاد اعلام کرد که اجرای مصوبه الگوی کشت و کشت قراردادی فراقوه ای است به طوریکه تمامی نهاده ها باید پای کار بیایند و زیرساخت های لازم را برای اجرای کشت قراردادی فراهم کنند.

پیشه ور لازمه تحقق کشت قراردادی را پرداخت مابه التفاوت کشت محصولات استراتژیک‌ با آب بر اعلام کرد و افزود: کشاورزان در کشت محصولات منافع خود را در نظر می گیرند، لذا برای تحقق خودکفایی محصولات استراتژیک باید مابه التفاوت پرداخت شود.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی ادامه داد: در اجرای کشت قراردادی، نهاده های مورد نیاز کشاورزان از جمله سم، کود، بذر و سایر نهاده های مورد نیاز کشاورزان باید تامین شود و در مقابل کشاورزان پس از برداشت، محصول خود را تحویل دولت یا بنگاه های اقتصادی دهند که متاسفانه محقق نشد.

به گفته او، با توجه به فراهم نبودن زیرساخت های لازم پیش بینی می شود که همانند سنوات قبل الگوی کشت یا کشت قراردادی اجرا نشود تا تولید دچار آسیب نشود.

پیشه ور با بیان اینکه سالانه ارز قابل توجهی به واردات اختصاص می یابد، گفت: اگر ۵۰ درصد رقم واردات به زیرساخت های مکانیزاسیون، نهاده های کشاورزی و خرید توافقی تخصیص یابد، طی یک برنامه ۵ ساله خودکفایی محقق می شود.

 ضرورت کشت قراردادی قبل از آغاز سال زراعی 

عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی گفت: بنابر برنامه ۳ تا ۴ سال اخیر باید کل کشت گندم بصورت قراردادی اجرا می شد که متاسفانه این امر محقق نشد.

به گفته او، برای اجرای کشت قراردادی از ۴ تا ۵ ماه قبل از آغاز سال زراعی باید با کشاورزان قرارداد منعقد شود تا کشاورزان نسبت به تامین نهاده و خرید محصول در زمان برداشت اطمینان خاطر داشته باشند.

هاشمی با بیان اینکه تعهدات کشت قراردادی برعهده دولت است، افزود: طی سال های اخیر کشت قراردادی در زمانیکه یک سوم یا یک چهارم کشت انجام شده، تحقق می یابد.

عضو شورای هماهنگی تشکل های بخش کشاورزی ادامه داد: اگر برنامه ریزی و تعهدات دولت و سازمان و برنامه و بودجه به موقع عملیاتی شود، اجرای کشت قراردادی موفق خواهد بود.

او از افزایش کشت قراردادی محصولات استراتژیک نسبت به سنوات گذشته خبر داد و گفت: برای اجرای کشت قراردادی، حداقل یک ماه قبل از آغاز فصل کشت دولت باید تکلیف خود را بدانند و قرارداد در دستشان باشد.

هاشمی با بیان اینکه اجرای مصوبه الگوی کشت سالانه حداقل ۴۰ تا ۵۰ همت اعتبار نیاز دارد، گفت: مصوبه الگوی کشت و کشت قراردادی سند ملی و راهبردی برای رسیدن به خودکفایی محصولات اساسی و افزایش راندمان تولید است، اما تا زمانیکه برنامه بلندمدت نداشته باشیم، به جایی نمی رسیم.

بنابر سیاست وزارت جهاد و تاکید برنامه هفتم بر خودکفایی ۱۰۰ درصدی ۵ محصول اساسی و خوداتکایی دیگر محصولات، مصوبه الگوی کشت و کشت قراردادی باید اجرا شود تا خروج ارز از کشور کاهش یابد.

باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت ، تجارت و کشاورزی